काठमाडौं । कोलम्बियाली सरकारले ३१६ वर्षअघि कोलम्बियाली क्यारिबियन (एट्लान्टिक महासागर)मा डुबेको स्पेनी जहाज ‘सान जोस’को भग्नावशेष र खजाना अन्वेषण सुरु गर्ने शुक्रबार घोषणा गरेको छ । यसका लागि नौसेनाको जहाजको निगरानीमा रोबोटलाई समुन्द्रमा पठाइनेछ ।
यो रोबोटले वर्षौंअघि डुबेको स्पेनिस जहाजको जानकारी संकलन गर्नेछ । यस अवधिमा उसले भग्नावशेषको केही भाग निकाल्ने छ । त्यसपछि वर्षौंपछि पानी निस्किएपछि भग्नावशेषमा के–के परिवर्तन आउँछन् भन्ने थाहा हुन्छ ।
जहाजको बाँकी भग्नावशेषको कुन भाग निकाल्न सकिन्छ भनेर अनुसन्धान गरिने छ । एपी न्यूजका अनुसार जहाजको भग्नावशेष समुन्द्रमा २ हजार फिट गहिराईमा छ ।
रोबोटमा क्यामेरा जडान
यो रोबोटमा क्यामेरा पनि जडान गरिने छ । जसले गर्दा जहाजसँग सम्बन्धित रेकर्ड संकलन गर्न सकिन्छ । रोबोटलाई स्याटेलाइटमा पनि जोडिने छ । यो अभियानका लागि कोलम्बिया सरकारले यस वर्ष करिब ३७ करोड रुपैयाँ खर्च गर्नेछ । मिसन २०२४ को दोस्रो आधामा सुरु हुनेछ ।
रोबोट कुन क्षेत्रमा तैनाथ हुने हो ? भन्ने कुरा हाल गोप्य राखिएको छ । डुब्नुअघि सान जोस जहाजमा सुन र चाँदीसहित एक लाख ६६ हजार करोड (१६ खर्ब ६० अर्ब) अमेरिकी डलर बराबरको २०० टन खजाना भरिएको बताइएको छ । सन् १७०८ मा यो राजा फिलिप भी को फ्लिटको एक हिस्सा थियो ।
स्पेनलाई जित्नका लागि युद्धको क्रममा ब्रिटिश नौसेनाले गरेको आक्रमणमा सान जोस जहाज डुबेको थियो । त्यतिबेला जहाजमा ६ सय जना थिए । जसमध्ये ११ जना मात्रै बाँच्न सकेका थिए । उक्त भग्नावशेष सन् २०१५ मा कोलम्बियाली नौसेनाका गोताखोरहरूले फेला पारेका थिए । त्यसपछि कोलम्बियाका राष्ट्रपति जुआन म्यानुएल सान्तोसले यस खोजलाई मानव इतिहासमा पाइने सबैभन्दा बहुमूल्य खजानाको रूपमा वर्णन गरे ।
कोलम्बियाका राष्ट्रपति गुस्ताभो पेट्रोले आफ्नो सरकारले भग्नावशेष भण्डारण गर्न प्रयोगशाला निर्माण गर्ने बताएका छन् । यहाँको अध्ययनपछि राष्ट्रिय संग्रहालयमा सारिने छ । दर्जनौं समुद्री जीवको बीचमा जहाज दुर्घटनासँगै सुनका सिक्का, इन्गोट्स, इँटा र चिनियाँ भाँडाकुँडाहरू देखिएका थिए । यी सबैको बीचमा त्यहाँ डल्फिन छाप भएका बन्दुकहरू थिए । जसबाट भग्नावशेष पहिचान गरिएको थियो ।
कसरी डुब्यो जहाज ?
सान होजे ६२ बन्दुक, तीन मास्टेड ग्यालियन थियो । जुन ८ जुन १७०८ मा ६ सय जना सवारसहित डुबेको थियो । यो १६ औँ- १८ औँ शताब्दीको समयमा युरोप र अमेरिकाबीच यात्रा गर्ने जहाजमध्ये एक थियो । डुब्नुअघि यो जहाजले अमेरिकाबाट स्पेनसम्म खजाना बोकेको थियो । स्पेनले यो खजाना बेलायतविरुद्धको युद्धमा प्रयोग गर्न लागेको थियो ।
सान जोस ग्यालियन पोर्टोबेलो, पनामाबाट प्रस्थान गर्यो । १४ जहाज र तीन स्पेनी युद्धपोतहरूको फ्लिटको नेतृत्व गर्दै । त्यसपछि उनले ब्रिटिश स्क्वाड्रनको सामना गरे । वास्तवमा, सन् १७०८ जुन ८ मा शाही नौसेनाका अङ्ग्रेजी कमोडोर चार्ल्स वेगरले कार्टाजेनाबाट १६ माइल टाढा बारु नजिकै यो जहाजलाई ट्र्याक गरे ।
त्यसपछि यो जहाज र यसको सबै कार्गो कब्जा गर्ने निर्णय गरियो । तर सान जोस बोर्डमा पाउडर म्यागजिन विस्फोट भयो । जसले गर्दा जहाज कब्जा गर्न सक्नुअघि डुब्यो । बेलायती सरकारले स्पेनी फ्लिटलाई यो खजाना युरोपमा लैजान अनुमति दिएन । एजेन्सी
